سیستم تهویه در گلخانه ها؛ مراکز باغبانی علمی و گیاه شناسی و باغ های سرپوشیده، چندین عامل محیطی را به صورت همزمان کنترل میکند. سیستم تهویه گلخانه ای بر روی موارد زیر تاثیرگذار است:

دمای هوا

سطح رطوبت

تراکم رطوبت بر روی سطوح

یکنواختی دمای هوا

سرعت هوا در میان گیاهان

غلظت گاز

گرد و غبار و سطوح ارگانیزم های بیماری زا

گازهای اشتعال زا

در ادامه چند نمونه هواکش گلخانه ای نمایش داده شده است:


فن آکسیال ( هواکش مرغداری/هواکش گلخانه ای)	هواکش گلخانه ای سه فاز1400دور با دمپر گریز از مرکز	فن سیرکوله - کانالی 60سانت سه فاز1400دور	فن سیرکوله ( جت فن ) کانالی 35سانت تکفاز1400دور

سیستم های فشار منفی، مثبت و خنثی

سیستم های فشارِمنفی دارای اگزاست فن هستند که هوا را به بیرون از گلخانه می کشند و یک فشار منفی جزئی (خلاء ، مکش) ایجاد می کنند تا هوا از طریق ورودی های طراحی شده به داخل گلخانه راه یابد. در حالی که سیستم های تهویه فشار مثبت دارای هواکش هایی هستند که هوا را به داخل گلخانه می دمند و یک فشار جزئی مثبت ایجاد می کنند. هوای داخل گلخانه نیز از طریق دریچه های خروجی به بیرون رانده می شود. کانال (داکت) های توزیع هوا نیز برای کاهش هوای سرد و تامین هوای تازه در سراسر گلخانه استفاده می شود. سیستم های فشار خنثی نیز ویژگی های هر دو سیستم فشار مثبت و منفی را دارند. فن ها هوا را به داخل و خارج از ساختمان هدایت می کنند.

فشار استاتیک

فشار استاتیک به " فشار ناشی از یک سیال ساکن، به ویژه آب یا هوا" اطلاق می شود. در زمان روشن بودن یک یا چند اگزاست فن؛ فشار درون ساختمان نسبت به فشار بیرون کاهش پیدا میکند. درک این مفهوم بدین جهت اهمیت دارد که استفاده از اگزاست فن ها یا همان سیستم های فشار منفی، از متداول ترین روش های تهویه هستند. در واقع تهویه هوای فشار منفی آسان ترین و کارآمدترین روش برای کنترل جریان هوا بشمار می رود.

فشار استاتیک به این جهت مهم است که نگهداشتن فشار منفی مناسب باعث می شود تا هوا از جهت صحیح به ساختمان وارد شود و با سرعت مناسب با هوای موجود ترکیب شود. در ساختمان های با فشار استاتیک مناسب، نقاط سرد (cold spot) کمتر، هوای مرده (عدم هوارسانی و تهویه به بخشی از نقاط گلخانه) کمتر و عدم وجود هوای سرد در سطح گیاهان دیده می شود.

محاسبه ی فشار استاتیک

فشار استاتیک به صورت اختلاف فشار هوای بیرون و درون ساختمان در اینچ ستون آب (wc) بیان می شود و با فشارسنج (مانومتر) اندازه گیری می شود.

هدف استفاده از اگزاست فن ها و چگونگی تهویه توسط آنها

اگزاست فن ها باعث ایجاد اختلاف فشار می شوند و همین امر موجب شارش هوا می شود. با سیستم های تهویه ی مکانیکی، هدف کلی تامین جریان هوای کافی در یک اختلاف کم فشار است. از هواکش ها برای گردش هوای داخل گلخانه برای از بین بردن نقاط هوای مرده و افزایش سرعت هوا برای بهبود سیستم های خنک کننده استفاده می شود. در زمان خرید فن های تهویه به نکات زیر دقت نمایید:

نوع فن

CFM مورد نیاز

فشار استاتیک سیستم

بهره وری انرژی (CFM/watt)

طول عمر، مقاومت در برابر خوردگی و نگهداری

سطح صدا

ویژگی موتور

هزینه

محل قراردادن هواکش های گلخانه ای

وزیدن باد در خروجی فن ها باعث کاهش ظرفیت و کاهش نرخ تهویه می شود. در صورت امکان فن های کم سرعت را در سمت دور از باد ساختمان قرار دهید. اگزاست فن ها و شاترها (ورودی هوا) با یکدیگر کار میکنند تا هوا را به بیرون از ساختمان هدایت کنند. اگزاست فن در یک طرف ساختمان قرار می گیرد و با خارج کردن هوا، یک فشار منفی ایجاد میکند. ورودی (شاتر) در انتهای دیگر ساختمان قرار می گیرد و اجازه می دهد که هوای تازه وارد ساختمان شود. از آنجا که رفته رفته هوای در حال جریان گرم می شود؛ نرخ جریان باید کافی باشد تا این دما را در حالت مینیمم نگه دارد.

اگزاست فن و شاتر باعث می شوند تا اکسیژن از گلخانه خارج شده و در مقابل CO2 وارد شود. از طرفی اگزاست فن ها به کاهش رطوبت هوا نیز کمک می کنند.