کنتاکتور چیست

 

برای روشن و خاموش کردن یک موتور الکتریکی AC سه فاز، یک کلید سه پل با یک درجه بندی  مناسب، کافی خواهد بود. چنین کلیدهایی، برق سه فاز را  به موتور ارسال میکنند که باعث روشن شدن موتور می شود، با باز کردن کلید سه پل، برق موتور قطع شده و موتور خاموش میشود. اگر ما بخواهیم یک موتور سه فاز را از راه دور کنترل و یا متوقف کنیم،  به یک رله ی مخصوص با کلید اتصال  قوی نیاز داریم تا فشار جریان موتور را در چرخه ی روشن و خاموش شدن به طور ایمن هدایت کند. رله های الکترومکانیکی با قدرت بالا که برای این منظور ساخته شده اند، معمولا بعنوان کنتاکتور در صنعت شناخته می شوند.

یک نمودار قیاسی از گیرنده سه فاز متصل به یک موتور سه فاز( با فیوز محافظت کننده جریان) در اینجا نشان داده شده است.

 

نمودار کنتاکتور

 

ترمینال های فعال انرژی A1 وA2 ،سیم پیچ الکترومغناطیسی را مانند آهنربا جذب میکند در نتیجه  هر سه کلید اتصال به طور همزمان بسته میشود، برق AC سه فاز  به موتور فرستاده میشود.

 قطع انرژی سیم پیچ موجب  از بین رفتن خاصیت آهنربایی آن می شود، القاگر آزاد میشود و فنر درون کنتاکتور به جایگاه اولیه بازمیگردد  تا هر سه اتصال قطع و خاموش شود . یک کنتاکتور با توان ۷۵ ولت ( در ولتاژ ۴۸۰ ولت توان AC سه فاز در اینجا نشان داده شده است) هر دو مونتاژ شده و پوشش بالای آنها جدا شده است تا درمجموع سه مرحله ی اتصال کلید الکتریکی، با ولتاژ بالا نشان داده شود:

 

کنتاکتور

 

هر فاز کلید اتصال، در واقع یک جفت اتصال سری است که بطور همزمان با حرکت یک آلیاژ آهنی  قطع و وصل میشود . این آلیاژ اهنی توسط خاصیت آهنربایی سیم پیچ الکترومغناطیسی که درمیان کانتاکتور وجود دارد، کشیده میشود. عملکرد این سه مجموعه اتصال ممکن است در این جفت عکس دیده شود، تصویر سمت چپ حالت اتصالات نرمال(باز) را نشان می دهد و تصویر سمت راست اتصالات بسته شده (آرمیچر متوقف شده) توسط نیروی انگشت را نمایش می دهد:

 

کنتاکتور

 

البته لمس کردن یا تماس دستی اتصالات یک رله با موتورروشن و بدون پوشش که قبلا نشان داده شد، بسیار خطرناک خواهد بود. نه تنها خطر شوک الکتریکی در اثر تماس انگشت با  هر یک از اتصالات لخت وجود دارد، بلکه  پیچ و قوسی  که به موجب  بسته و باز شدن چنین اتصالاتی ایجاد میشود نیز  باعث جرقه و  انفجار می شود. به همین دلیل است که تمام موتور های کانتاکتورها  به پوشش محافظ  قوس دار مجهز شده اند. لایه های ارتباطی کلید  اصلی از مس خالص ساخته نشده است، بلکه ازنقره (یا یک آلیاژ نقره ای) ساخته  شده تا از انفجار و حرکتهای پیچ وقوس دار جریان های قوی AC  جلوگیری کند .

 

توجه ! هر گونه تماس دستی مستقیم با اتصالات یک رله با موتور روشن و بدون پوشش بسیار خطرناک بوده و علاوه بر خطر شوک الکتریکی، باعث جرقه و انفجار نیز می شود.

 

در زیر ترمینال های اصلی اتصال برق (L1,L2  وT1,T3 ) بر روی  این دو پایانه کوچک پیچ مانند  پنهان شده است . (معمولا A1,A2 علامت گذاری شده ) نقاط اتصال به سیم پیچ الکترو مغناطیسی، کنتاکتور را فعال می کند.

مانند اکثر کنتاکتورهای سه فاز، این سیم پیچ برای ۱۲۰ ولت توان AC در نظر گرفته  شده است. اگر چه ممکن است موتور الکتریکی در  کانتاکتور سه فاز، با ۴۸۰ ولت توان AC کار کند، ولی سیم پیچ کنتاکتور و بقیه مدار کنترل بر اساس ولتاژ پایین(جهت ایمنی بیشتر) عمل می کنند. مانند تمام رله های الکترومکانیکی، در گیرنده های موتور از سیگنال کم قدرت برای کنترل جریان الکتریکی، استفاده می شود. این عملکرد تقویت کننده کلیدهای های کنترل کننده نسبتا کوچک، PLCها ؛ تابلو برق و مدارهای رله را قادر می سازد تا موتورهای الکتریکی نسبتا بزرگ ( با ولتاژ بالا) خاموش و روشن شوند.

 

 

منبع مقاله لاتین : instrumentationtools.com

 

مقالات مرتبط: 

خرید تجهیزات اتوماسیون صنعتی

تجهیزات تابلو برق صنعتی

هر آنچه می بایست از کلید مینیاتوری بدانید

PLC و انواع آن را بهتر بشناسید